Aydın Adalet Sarayı‘nın aktif fay üzerinde inşa edileceği yönündeki eleştirileri değerlendiren İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama M erkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu fay tümüyle kırılsa bile 5.5 büyüklüğünde bir deprem üretme potansiyeline sahip olabileceğinden, sakınım bandı böyle bir fay üzerinde uygulanmaz. Bu yüzden, Türkiye’deki diri fayların hangi şartları sağladığında yapılaşmaya kapatılabileceğiyle ilgili standartları içeren fay yasasının bir an önce çıkartılması, konuyla ilgili tüm anlaşmazlıkları ortadan kaldıracaktır” dedi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından ihalesi yapılan Sarayı’nın aktif fay üzerinde inşa edileceği konusu gündeme geldi. DEÜ DAUM Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu konuda yapılan eleştirileri değerlendirdi.
Prof. Dr. Sözbilir, fayın diri olmasının başlı başına yapılaşma yasağı için yeterli olmadığını, birçok parametreyle yasağın getirilebileceğini söyledi. Türkiye’de Fay Yasası’nın çıkarılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, “Bir fayın diri bir fay olması, o fay üzerinde yapılaşma yasağı getirilmesini gerektirmez. Diri bir fay üzerinde fay sakınım bandı oluşturulması ve bu bandın içindeki alan boyunca yapılaşma yasağı getirilebilmesi için fayla ilgili çok sayıda parametrenin belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu aşamada Aydın Adalet Sarayı binasının konumlanacağı alandan bir fayın geçtiği doğrudur” ifadelerini kullandı.
‘BÖYLE BİR FAYIN ÜZERİ YAPILAŞMAYA KAPATILMAZ’
Buradaki fayla ilgili eski depremlere ait izlerin olup olmadığına bakılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Arazide yaptığımız incelemelerde söz konusu fayın, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzandığını ve 4 kilometre boyunca izlenebildiği saptanmıştır. 4 kilometre uzunluğundaki bir fay parçası en fazla 5.5 büyüklüğünde bir deprem üretebilir.
Fakat fayla ilgili eski depremlere ait izlerin olup olmadığına bakmak için hendek tabanlı paleosismolojik çalışmalara ihtiyaç var. Yani bu fay geçmişte meydana gelmiş tarihsel ve tarih öncesi depremlerden sorumlu mudur? Depremin tekrarlama periyodu nedir? Son depremini ne zaman yapmıştır? Bundan sonra ne zaman kırılacaktır? gibi soruların yanıtı yoksa böyle bir fayın üzeri yapılaşmaya kapatılmaz.”
‘FAY YASASI BİR AN ÖNCE ÇIKMALI’
Fay Yasası’nın en kısa sürede çıkarılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu fay özelinde konuşacak olursak, tüm çalışmalar tamamlanıp fay ile ilgili tüm parametreler belirlense de bu fay tümüyle kırılsa bile 5.5 büyüklüğünde bir deprem üretme potansiyeline sahip olabileceğinden, sakınım bandı böyle bir fay üzerinde uygulanmaz. Bu yüzden, Türkiye’deki diri fayların hangi şartları sağladığında yapılaşmaya kapatılabileceğiyle ilgili standartları içeren Fay Yasası’nın bir an önce çıkartılması, konuyla ilgili tüm anlaşmazlıkları ortadan kaldıracaktır” diye konuştu.
